Nierównomierność szczeliny powietrznej pomiędzy twornikiem a biegunami powoduje zniekształcenie pola magnetycznego, w wyniku czego w poszczególnych gałęziach uzwojenia twornika indukują się różne wartości siły elektromotorycznej, oraz powstają wewnętrzne prądy wyrównawcze. Przy znacznej nierównomierności szczeliny prądy wyrównawcze (szczególnie w maszynach o niedużej liczbie połączeń wyrównawczych) są przyczyną nad-miernego nagrzewania się twornika i iskrzenia szczotek.
Należy ponownie zalać panwie łożyskowe lub wymienić na nowe.
Wyregulować szczelinę pomiędzy twornikiem a biegunami, nie naruszając centralnego twornika z współpracującą maszyną.
Szczotki iskrzą, drgają i głośno pracują; na komutatorze są widoczne ślady opalania się; komutator sczerniał na całym obwodzie lub na większej swojej części; powierzchnia komutatora jest pokryta rysami (o kształcie falistym); komutator i szczotki bardzo się nagrzewają.
A. Powierzchnia komutatora jest nierówna, komutator drga.
Cała maszyna wibruje. Pod wpływem sił odśrodkowych komutator odkształcił się; poszczególne wycinki komutatora wystają; komutator jest osłabiony.
Nierównomierne zużywanie się wycinków komutatorowych może być spowodowane różną twardością miedzi (tego typu usterki bardzo rzadko występują).
Należy sprawdzić drganie komutatora . Komutator należy ściągnąć i obtoczyć, izolację pomiędzy wycinkami prze żłobić, Usunąć przyczyny drgania maszyny .
B. Pomiędzy wycinkami komutatora wystaje izolacja.
Tego rodzaju usterki występują często w nowych maszynach, szczególnie w maszynach szybkobieżnych, na przykład we wzbudnicach turbogeneratorów.